DirectoryOpus - część 1 z 10


Jarosław Horodecki

Wersja HTML -



Jednym z najlepszych programów służących do wykonywania wszelkich możliwych prac z plikami jest Directory Opus.



Nie będzie to jednak na pewno dokładny opis programu, ani też tłumaczenie instrukcji obsługi. Każdy nabywca przecież wraz z zakupionym programem otrzymuje pełną dokumentację do niego. W poniższym cyklu chciałbym raczej przedstawić jedynie najciekawsze cechy Directory Opusa (dalej zwanego DOpus), tzn. opcje, które nie są spotykane w innych tego rodzaju programach, a które warte są uwagi. Przedstawię także szereg przykładów wykorzystania ogromnych możliwości konfiguracyjnych DOpusa. Żaden inny program nie jest aż tak przyjazny dla użytkownika i nie daje tak dużych możliwości zmiany swojego wyglądu oraz poszczególnych opcji. Po tym krótkim wstępie przejdźmy do konkretów.

Na początek oczywiście warto przyjrzeć się standardowym opcjom zdefiniowanym w programie.

Główny ekran standardowo skonfigurowanego DOpusa zawiera szereg różnych mniejszych lub większych przycisków i gadżetów. Są tu również wydzielone okienka oraz miejsca na wpisywanie tekstu. Z górnej listwy programu można również rozwijać dodatkowe menu. Możliwości jest więc wiele.

DOpus ma wszelkie podstawowe opcje, jakich tylko można sobie zażyczyć. Począwszy od prostych operacji na plikach, jak ich kasowanie czy też kopiowanie, aż po opcje umożliwiające wyświetlanie animacji, kodowanie plików, ich druk oraz edycję.

Nie ma chyba jednak potrzeby, aby omawiać wszystkie kolejne opcje. Warto natomiast wspomnieć o kilku najciekawszych pozycjach.

Bardzo przydatna w niektórych sytuacjach jest opcja RENAME. Oprócz prostego zastosowania, jakim jest zmiana nazwy pojedynczego pliku lub też grupy plików, można ją również wykorzystywać do jednoczesnej zmiany nazw szeregu odpowiednio oznaczonych plików. W normalnym trybie działania tejże komendy pytanie o nową nazwę pojawia się dla każdego oznaczonego pliku osobno. Można jednak wykonać również grupowe zmiany nazw. Opcja ta przydatna jest głównie, gdy trzeba dodać, zmienić lub usunąć rozszerzenie danej grupie plików. Aby do nazw wszystkich oznaczonych plików dodać łańcuch znaków, wystarczy w dolnym wierszu requestera wpisać odpowiedni łańcuch oraz symbol '*' jako dotychczasową nazwę pliku. Przykładowo wpisanie łańcucha '*.mod' spowoduje, że do nazw wszystkich plików zostaną dodane rozszerznia 'mod', 'mod.*' zaś doda identyczny prefiks.

Aby dokonać zamiany pewnych elementów nazw grupy plików, trzeba skorzystać z górnego wiersza requestera. Symbol '*' służy w tym wypadku jako nie zmieniana część nazwy. Symbol ten musi być również wpisany w dolnym wierszu z dodanymi ewentualnie innymi prefiksami lub rozszerzeniami. Na przykład, jeżeli w danym katalogu mamy pliki z rozszerzeniami 'mod', a chcemy te rozszerzenia zamienić na prefiksy, wpiszemy w górnym wierszu '*.mod' (bo usuwamy rozszerzenia), w dolnym natomiast wpiszemy 'mod.*' (bo dodajemy prefiks).

Możliwe jest oczywiście wykonywanie bardziej złożonych operacji. Nie wymaga to zbyt wielkiego wysiłku ani żadnych dodatkowych instrukcji, proponuję więc po prostu poeksperymentować.

Rzadko spotykaną, a jednocześnie, jak się okazuje, bardzo przydatną funkcją jest CLONE. Umieszczona jest na tym samym gadżecie, co RENAME, a uruchamiana prawym klawiszem myszy. Opcja ta powoduje "sklonowanie" oznaczonego pliku, pyta się oczywiście o podanie jego nowej nazwy. Dzięki temu można w prosty i szybki sposób rozmnożyć wybrany dowolny plik. Dla mnie funkcja ta okazała się bardzo przydatna przy zakładaniu BBS-u do tworzenia nowych ikon oraz plików tekstowych. Na pewno znajdzie się jednak wiele innych, nieco powszechniejszych zastosowań.

Kolejna interesująca opcja DOpusa to ASSIGN. Dzieki niej w prosty sposób można przyporządkować aktywnemu w danym momncie katalogowi nazwę podanego urządzenia logicznego. Jest to o wiele szybsze i wygodniejsze niż standardowa komenda ASSIN AmigaDOS-u.

Bardzo przydatna przy częstym kopiowaniu jest komenda CHECK FIT. Oblicza ona ile bajtów zajmują oznaczone pliki, a następnie sprawdza, czy zmieszczą się one na docelowym urządzeniu. Znacznie ułatwia to pracę i w praktyce eliminuje możliwość występowania komunikatu "volume empty is full" pod koniec kopiowania długiego pliku. Jeżeli wyznaczone pliki nie mieszczą się w całości, podawana jest informacja, jaki ich procent może się zmieścić na danym urządzeniu.

Ciekawe możliwości daje także komenda ENCRYPT. Dzięki niej można zakodować za pomocą własnego hasła dowlnie wybrany plik. Jest to więc sposób na dość proste, aczkolwiek bardzo skuteczne, zabezpieczenie danych. Zakodowany plik zapisywany jest do podanego katalogu. Nie jest on zapisywany na dysku zamiast pliku źródłowego. Aby ponownie prawidłowo odczytać zakodowany komendą ENCRYPT plik, należy po prostu poddać go powtórnemu działaniu tej samej komendy, jednak wcześniej użyte do zakodowania hasło poprzedzić należy znakiem "-".

Kolejna komenda, SHOW, jest wprawdzie bardzo często spotykana w różnego rodzaju programach, jednak rzadko dysponuje możliwościami aż tak rozbudowanymi, jak w DOpusie. Dzięki niej można wyświetlać zarówno standardowe obrazki IFF ILBM zapisane w dowolnym z amigowskich trybów graficznych (łącznie z EHB, HAM, Dynamic Hires oraz wszystkimi nowymi trybami kości AGA). Oprócz obrazków DOpus potrafi także wyświetlać brushe, animacje, ikony Worbencha oraz, co jest chyba najciekawsze, systemowe czcionki.

Podczas wyświetlania obrazków jest dodatkowo dostępnych kilka przydatnych kombinacji klawiszy służących do: przesuwania obrazka (klawisze kursora), włączenia lub wyłączenia kursora (.), wyświetlenia informacji o obrazku z możliwością jego wydruku (space, help lub P). Podczas wyświetlania animacji można także skorzystać z dodatkowych klawiszy:
S -- zatrzymanie animacji,
N -- następna klatka,
- -- spowolnienie,
= -- zwiększenie szybkości,
/ -- prędkość standardowa,
f1 do f10 -- różne prędkości.

Wszystkie omówione komendy znajdują się na głównym pulpicie DOpusa i mogą być zupełnie przekonfigurowane. Oprócz nich jednak na ekranie znajduje się kilka małych przycisków, których znaczenie nie może być zmienione. Odnoszą się one do najczęściej używanych funkcji programu. Oto krótkie opisy znaczenia poszczególnych przycisków.

B-- lewy przycisk naciśnięty nad tym przyciskiem spowoduje, że w w oknie katalogu zostanie wyświetlona lista zapamiętanych dotychczas w wewnętrzym byforze DOpusa katalogów; prawy przycisk spowoduje natomiast wyczyszczenie wszystkich buforów z wyjątkiem tych katalogów, które są w danym momencie wyświetlane.

R -- lewy przycisk uruchamia funkcję RESELECT. Powoduje ona ponowne wybranie plików, których dotyczyła wykonana ostatnio komenda, prawy przycisk natomiast to po prostu ponowne odczytanie danego katalogu (RESCAN).

S -- lewy przycisk uruchamia komendę SELECT, czyli wybór odpowiednio oznaczonych plików z danego katalogu (można korzystać ze znaków "*" oraz "?"); prawy przycisk spowoduje wyświetlenie pełnej listy wszystkich fizycznych oraz logicznych urządzeń znajdujących się w systemie.

A -- lewy przycisk daje możliwość uruchomienia dowolnego programu w ARexxie, prawy natomiast powoduje rozrysowanie drzewa katalogowego od aktywnego w danym momencie katalogu w dół.

? -- uaktywnia tryb pomocy. Od tego momentu wybranie każdej z komend spowoduje wyświetlenie informacji na temat jej działania, o ile oczywiście taka informacja istnieje.


E -- podaje bardziej rozbudowane od standardowych informacje o błędach systemowych.

F -- ustawienie "filtru" dla danego katalogu. Funkcja ta powoduje, iż wszelkie dokonywane na nim operacje będą się odnosić jedynie do oznaczonych w ten sposób plików.

C -- przejście do programu konfiguracji DOpusa.

I -- tzw. uśpienie programu, zamykany jest jego główny ekran, a otwierane małe okienko na ekranie Workbencha.

Q -- wyjście z programu.

Na koniec warto jeszcze zwrócić uwagę na rozwijane menu. Jak większość elementów DOpusa, tak i te menu mogą oczywiście zostać zupełnie przekonfigurowane. Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na kilka funkcji DOpusa umieszczonych standardowo w tych menu.

Otóż w menu FUNCTIONS znajdziemy cały zestaw komend pomocnych przy pracy z dyskietkami. Wywołanie każdej z nich powoduje odwołanie się DOpusa do zewnętrznego modułu zarządzającego nimi. I tak komenda DISK COPY daje możliwość skopiowania zawartości dowolnego urządzenia na dowolne inne urządzenie. Jedynym warunkiem jest tu identyczna wielkość obu urządzeń. Można więc bez problemu kopiować dyskietki, przegrywać na przykład zawartość dysku wirtualnego RAD na dyskietkę. Druga funkcja to FORMAT.

Dzięki niej w prosty i szybki sposób można sformatować dowolnie wybrane urządzenie w jednym z wielu formatów. Można również formatować dyskietki w formacie MS-DOS/ATARI, o ile oczywiście w systemie zainstalowane są odpowiednie sterowniki mogące obsługiwać taki format zapisu. Kolejna opcja to INSTALL -- umożliwia ona zapisanie na dyskietce dowolnego ze standardowych bootblocków systemowych, jest to właściwie odpowiednik systemowej komendy AmigaDOS-u, jednak o wiele prostszy w obsłudze. Kolejna z dyskowych operacji, RELABEL, to po prostu zmiana nazwy dysku. Ostatnia natomiast z komend, nazwana DISK INFO,

podaje po prostu podstawowe parametry aktywnego w danym momencie urządzenia.

W menu tym znajdziemy również opcję współpracującą z drukarką.

Umożliwia ona wydruk aktywnego katalogu dyskietki wraz z wybranymi parametrami każdego z plików. Można włączyć lub też wyłączyć druk długości plików, daty, ich rodzaju oraz komentarza. Wydruku można dokonać zarówno na drukarkę, jak i do pliku.

To chyba już wszystkie opcje, jakimi DOpus może zainteresować użytkownika, który nie będzie chciał ingerować w standardową konfigurację programu. Od następnej części cyklu zajmiemy się tworzeniem własnych opcji, przydatnych w codziennej pracy z Amigą, a więc najmocniejszym narzędziem Directory Opusa, jakim jest system jego konfiguracji.